Tour de Burkina Faso 2011

Als je mij vooraf zou vragen waarom we gaan fietsen in Burkina Faso, dan zou ik zeggen; omdat Tropical Cyclist het organiseert en we daar nog nooit zijn geweest. Nu we twee weken door BF hebben gefietst zou ik zeggen ‘om het gevoel van de Tour de Faso te krijgen’. Het was  echt een heel bijzondere ervaring.

Vrijdag 30-9 Amsterdam - Ouagadougou
Frank brengt ons met bagage en fietsen naar Schiphol. Bij de incheckbalie staan twee mensen met fietsen. Dat moeten haast wel Tanja en Michel zijn, waarvan ik via de email weet dat zij met dezelfde vlucht als wij via Casablanca naar Ouagadougou gaan. Het zijn inderdaad Tanja en Michel en zij herkennen ons ook. Even later sluit ook Tonnie zich in de rij voor de incheckbalie aan. We zijn nu compleet. Zoals altijd is het afwachten wat we voor de fietsen moeten betalen. Volgens het callcenter van Royal Air Maroc niets, maar volgens de computer op Schiphol €40 per fiets. Op de website van RAM staat weer iets anders. De fietsen kunnen in ieder geval zonder verdere problemen mee.

We moeten al vroeg door de veiligheidscontrole, een bodyscan. Als je ziet wat mensen allemaal meenemen, dan is het wel te begrijpen. Een man voor ons had 5 laptops in zijn handbagage!

Onze vlucht vertrekt een uur later dan gepland naar Casablanca. En komt dus ook een uur later aan. Met als gevolg dat we nog maar 30 minuten overstaptijd hebben. Rennend gaan we naar de gate voor de vlucht naar Ouagadougou, waarbij we ook nog door de veiligheidscontrole moeten. Tanja en Michel hebben een aantal mensen voor zich met veel handbagage die allemaal door de scan moet en er eigenlijk niet in past!
Buiten adem komen ze bij de gate aan waar wij al op hen staan te wachten. Gelukkig is men later begonnen met de boarding en zijn we nog op tijd. Dat geldt waarschijnlijk niet voor onze bagage?!

De vlucht verloopt voorspoedig en om 00.05 uur landen we op het vliegveld van Ouagadougou. Daar staat iedereen klaar om de stroom mensen te ontvangen. Inentingenboekje wordt gecontroleerd op de gele koorts stempel, we krijgen een formulier voor binnenkomst in BF, die we moeten invullen voor we door de douane gaan. Het loopt allemaal heel soepel, tot we bij de bagage aankomen. De fiets van Tanja is er al en ook de tas van Ad. Even later komt ook nog de tas van Tanja aan. En de rest... die staat nog in Casablanca. Ad heeft snel door dat de rest van de bagage niet meer komt en gaat gauw naar het kantoortje waar de vermiste bagage moet worden geclaimd. Hij doet het gelijk voor ons alle 5. We missen 4 fietsen en 3 stuks bagage. Morgen om dezelfde tijd komt de volgende vlucht en daar zal het dan wel in zitten. Michel, Ad en Pascal gaan morgen weer naar het vliegveld.

Pascal staat al op ons te wachten en heeft taxi’s geregeld naar het hotel. Om half twee uur ’s nachts zijn we eindelijk in het hotel en kunnen we naar bed. In Nederland is het al half 4. We hebben min twee uur tijdsverschil met Nederland!

Naar boven

Zaterdag 1-10 Ouagadougou
Om 7 uur zijn we al weer wakker, ondanks de korte nacht. Om half acht gaan we ontbijten, stukje stokbrood met boter en jam en thee of koffie. Michel en Tanja komen om acht uur aanschuiven bij het ontbijt. We nemen onze malariapillen ’s ochtends in, maar die zitten in mijn tas en die staat nog op Casablanca. Gelukkig heeft Tanja haar malariapillen wel in de handbagage gedaan en kunnen we er twee lenen.
Iets anders dat ik mis is het flesje DEET. Tanja en ik worden helemaal lek gestoken door de muggen.

Pascal komt om 10 uur bij het hotel aan samen met de andere gasten, allen op de fiets. Zij logeren in een ander hotel en zijn al eerder aangekomen in Ouagadougou. Tijdens de thee en koffie maken we kennis met Geerten, Marja, Bas en Joke. Na de thee gaan zij een fietstochtje naar de krokodillenfarm maken en gaan wij met z’n vieren Ouagadougou verkennen.
Het is erg warm, en dat terwijl we met mooi weer uit Nederland vertrokken. Maar 25 of 35 graden is toch wel een verschil!

De stokbroodjes van het ontbijt zijn inmiddels wel verteerd en we lusten wel iets, maar daarvoor moeten we eerst geld wisselen. We proberen het eerst bij een bank, maar daar is het zo druk dat we nog maar even verder lopen. Bij het wisselkantoortje zijn we direct aan de beurt. We moeten alleen even wachten op het geld, want dat moet elders worden gehaald. En 10 minuten later komt er een mevrouw met een plastic zak binnen en die verdwijnt naar achteren en even later hebben wij ons geld.  
Zo, nu nog iets te eten vinden. Bij de eerste bakker die we tegen komen kopen we lekkere broodjes.

We lopen verder richting het centrum en komen langs rijen shopjes met koelkasten, niet helemaal onbeschadigd, fietsen in alle maten en soorten en allerlei andere verkoopwaar. En alles staat buiten langs de weg.
Het valt ons op dat het verkeer zo rustig is. Geen getoeter enzo en iedereen rijdt hier rustig langs elkaar. Het verkeer bestaat voornamelijk uit veel brommers en fietsen en weinig auto’s. Althans volgens onze Nederlandse begrippen. De fietsen zijn voornamelijk ‘stads’fietsen, sommige nog mooi andere heel erg gammel.

We volgen nog steeds bordjes Centre Ville, maar komen er nooit aan. We hebben het warm en we hebben dorst en besluiten terug te lopen naar het hotel. Het is niet eenvoudig koud drinken te vinden. Maar de meeste tankstations hebben wel een winkeltje met een koelkast met koud drinken. Dus daar kopen we uiteindelijk flesjes cola. En die gaan bijna in een keer naar binnen!

Moe, bezweet en enigszins verbrand komen we terug in het hotel. Als lunch een hamburger en patat! Je moet voorzichtig beginnen.
In de schaduw met een verkoelend windje is het wel uit te houden. Ad neemt als enige een duik in het zwembad. Hij heeft wel een zwembroek!

Je moet toch iets doen, dus zetten Tanja en Michel haar fiets in elkaar. Alleen haar voorwiel mist nog, die zit bij de fiets van Michel ingepakt!

Om zeven uur komt Pascal aan fietsen om met ons mee te eten. Dat moet wel snel, want om 19.40 uur landen Everhard, Ed en Frits met de KLM-vlucht. Het diner bestaat uit een halve avocado met mosterdsaus als voorgerecht en als hoofdgerecht rijst met kip en patat. Aardappelen zijn hier een groente, dus de combi van rijst en patat is hier heel gewoon.

Net als we alle vier beginnen in te storten, het is inmiddels half 11 ’s avonds, komen Ed, Everhard en Frits aan met al hun bagage en de fietsen in dozen verpakt. Het duurde lang voordat ze alle bagage hadden, maar verder geen problemen met de bagage. Ze drinken nog even wat en gaan om half twaalf naar hun kamer. Wij gaan om kwart over twaalf naar de kamer. Ad en Michel gaan dan naar het vliegveld om de bagage op te halen.
Nog geen uur later zijn ze weer terug met alle bagage, tassen en fietsen. Kunnen we in ieder geval met een gerust hart gaan slapen. Morgenochtend de fietsen in elkaar zetten.

Naar boven

Zondag 2 oktober, Ouagadougou – Sabou 86 km
We zijn al om half zeven wakker en Ad kan niet langer wachten en gaat de fietsen in elkaar zetten. Als ik om zeven uur beneden kom is Ad bijna klaar. Langzamerhand komt iedereen naar beneden en om acht uur zijn alle fietsen klaar.
Tijd voor ontbijt. Stukje stokbrood met boter en jam. Dat is niet genoeg om op te fietsen dus bestelt Ad er nog twee stokbroden bij. Deze moeten even worden gehaald bij de bakker verderop, op de brommer. Even later is de jam op en stapt weer iemand op de brommer om  jam te halen. Tegen de tijd dat we de jam krijgen is het brood al bijna op!

Pascal en Geerten komen samen met de volgwagen met Alessan om negen uur aan bij ons hotel. De bagage gaat in de volgauto en om half tien stappen we op de fiets. Het is onbewolkt en al redelijk warm. We rijden in de stad samen en daarna verder met Tanja en Michel.
Ed, Frits en Geerten gaan als een speer met z’n drieën.

Het eerste deel van de etappe van vandaag is nog erg druk met auto’s en brommers. Later neemt het aantal auto’s af en bestaan de weggebruikers voornamelijk uit brommers, fietsen, ezelkarretjes en bussen. Het is onvoorstelbaar wat er allemaal meegaat in en op de bus. De brommers staan gewoon op het dak. Maar ook op de fiets en brommer wordt van alles meegenomen. Manden, kippen, geiten, noem het maar op.
Onder de bomen langs de weg zitten de vrouwen met hun verkoopwaar. Tomaten en uien. Af en toe stopt een brommer of fietser om iets te kopen. Ik denk niet dat ze veel verkopen.

Ik moet nog erg wennen aan de warmte. Na flink wat drinken bij de pauze op 30 km gaat het wel weer. De volgende stop is bij ongeveer 60 km en dan is het voor mij genoeg voor vandaag en stap ik in de volgwagen.
Ad rijdt met Tanja en Michel verder tot Sabou. Het is inmiddels heel erg warm en de wind biedt ook geen verkoeling meer. Ad is blij dat hij er is. Pascal heeft het beste eettentje van Sabou weten te vinden en daar eten we een bord spaghetti met saus. Daar was iedereen wel aan toe.

De locatie waar we slapen ziet er leuk uit, maar is een beetje primitief. Een kleine kamer met douche en toilet en een fan. De fan gaat alleen pas om zes uur aan. Tot die tijd is de kamer te warm om te verblijven.
Na een lauwe douche is iedereen opgeknapt en kunnen we er weer tegen. Nou ja, het is nog steeds te warm om iets te doen, dus zoeken we een schaduwplekje met een beetje wind. Later in de middag lopen we met z’n vieren naar de hoofdstraat. Een beetje het dorp bekijken en wat drinken. Langs de hoofdstraat zijn wat winkeltjes, waarbij de koopwaar meestal buiten ligt uitgestald.
We gaan wat drinken bij het eettentje van vanmiddag. Die weten we te vinden en die was goed. Pascal schuift even later ook aan. Hij heeft het dorp wat verder van de hoofdstraat verkent.
We lopen om half zeven terug naar het hotel. In het donker en zonder verlichting is dat toch wel lastig. Om zes uur wordt het licht en twaalf uur later wordt het weer donker.

Het diner is om half acht en bestaat vandaag uit couscous met groenten, kip en cassavepatat. Best lekker maar omdat het erg warm is waar we zitten, er staat geen zuchtje wind, kan ik er niet echt van genieten. Als dessert heeft Pascal yoghurt weten te regelen. Lekker!

Tegen half tien ’s avonds ligt iedereen op z’n bed met de fan aan. De kamers zijn nog steeds erg warm. Tot onze schrik gaat om half een de elektriciteit uit en werkt de fan niet meer! De deur open en stil liggen is de enige manier om het enigszins uit te houden. Ik slaap deze nacht niet veel.

Naar boven

Maandag 3 oktober, Sabou – Boromo 96 km
Iedereen heeft slecht geslapen door de warmte, behalve Pascal en Alessan die buiten onder de klamboe hebben geslapen.

We staan zonder moeite om half zes op en ontbijten om zes uur. Het gebruikelijke stokbrood met boter en jam, aangevuld door Pascal met Nutella, honing, pindakaas, yoghurt en cruesli. Pascal weet wat fietsers nodig hebben als ontbijt!
Om zeven uur stappen we op de fiets en fietsen met z’n vieren tot de eerste stop op 35 km. Ik heb erg veel last van de warmte en stap in de volgwagen. Het wil vandaag niet. Op 60 km zit de volgwagen vol met 4 afstappers.
Ad fietst verder met Tanja en Michel.

Nog 35 km naar Boromo. De afstappers worden vlak voor Boromo uit de volgwagen gezet, zodat deze terug kan rijden om Tonnie op te halen. Tonnie zou tot 70 km fietsen en dan op de volgwagen wachten.
Vlak nadat Ad moe en warm is aangekomen bij het restaurantje, komt Alessan  met Tonnie aan.

De lunch is besteld, maar laat nog even op zich wachten. Pascal gaat op zijn fiets op zoek naar eten en komt even later terug met flesjes yoghurt. Dat gaat er wel in bij iedereen. De volgende tocht levert stokbrood, smeerkaas en bananen op. Als iedereen aan het brood zit komt de couscous met saus en kikkererwten. Toch nog wat kikkererwten gegeten voor het zout. Ad heeft nog geen honger en bewaart wat brood en kaas voor later op de middag.

De hotelkamers zien er beter uit dan gisteren. We hebben een werkende airco en fan. De kamer is heerlijk koel als we binnenkomen. Even douchen en het zout uit het fietsgoed spoelen. Toevallig hebben we ook een waslijntje om alles in de zon te hangen. Het droogt heel erg snel.

Aan het einde van de middag gaan we even wat drinken en trekt de lucht langzaam helemaal dicht en begint het te bliksemen, maar verder blijft het droog. In ieder geval tot het diner om half acht.
Pascal heeft verschillende schotels besteld, vis, kip, vlees en steak. Allemaal met patat en haricoverts. Het is erg lekker en iedereen geniet van het eten.
Bij het pompstation haalt Pascal voor iedereen een bak kwark. Het is heel lekker, maar wel een beetje veel.

Morgen wordt een hele lange etappe, 170 km tot Bobo Dioulasso. Niet iedereen zal alles fietsen. Tonnie, Marja en Bas vertrekken al om zes uur, voor het ontbijt.
Wij willen wel ontbijten en voor zeven uur vertrekken om de ergste hitte voor te zijn.

Naar boven

Dinsdag 4 oktober, Boromo – Bobo Dioulasso 175 km
Het heeft gisteravond heel hard geregend en daardoor is het redelijk afgekoeld, maar wel vochtig.

Na een creatief ontbijt van Pascal, het hotel is niet zo vroeg, stappen we om kwart voor zeven op de fiets. Het is inderdaad een stuk aangenamer om te fietsen en het asfalt is ook nog eens heel mooi glad. Het is aangelegd in samenwerking met de EU. Dit is het mooiste asfalt tot op heden. De andere dagen fietsten we ook op asfalt, maar dat was niet altijd even glad en er zaten nogal eens gaten in de weg waar je echt omheen moest fietsen. Ik ben benieuwd of dat nog wordt gerepareerd voor Tour de Faso start, eind oktober.

Het fietsen gaat lekker soepel en om half negen hebben we er al 43 km opzitten. Mooie tijd voor een drinkstop in het dorpje. We hebben onderweg niet veel dorpjes gezien, meer gehuchten met weinig kans op iets drinkbaars voor ons. We hebben inmiddels ontdekt dat de grotere plaatsen te herkennen zijn aan de zendmasten aan het begin of einde van het dorp. Zodra je een zendmast ziet dan weet je dat binnen 5 á 10 kilometer iets te drinken is. Al moet je dan alsnog goed zoeken. Soms hebben ze alleen thee en soms alleen frisdrank, koud of lauw.

Na de pauze vertrekt de hele ploeg tegelijkertijd en vormen een kopploeg. Ad, Frits en ik rijden erachter. Ad probeert nog aan te sluiten, maar hij is al teveel achter om ze in te halen. Als groep rijden ze hard en Ad moet nog harder rijden om ze bij te halen. Dat kost dus heel veel energie. Uiteindelijk laat Ad zich naar mij afzakken en rijden we samen verder tot 65 km. Daar stop ik om te wachten op Alessan en rijdt Ad de laatste 10 km tot de lunch in Houndé alleen verder. Ik kan de warmte nog steeds niet goed verwerken.

Vanaf Houndé is het nog 100 km tot Bobo Dioulasso. Ad, Tonnie en Frits willen nog zo’n 20 tot 30 km verder fietsen en dan in de volgwagen stappen. Deze moet eerst Marja, Bas, Joke en mij naar het hotel in Bobo brengen en dan weer terugrijden om Tonnie, Frits en Ad op te halen. Pascal, Geerten, Ed, Everhard, Michel en Tanja fietsen het hele stuk tot het hotel!

Alessan rijdt zo hard mogelijk om snel bij het hotel in Bobo te zijn. We vertrekken om elf uur uit Houndé en zijn om half een bij het hotel. Snel de fietsen van het dak en alle bagage uit de volgauto.

Het was al de hele dag heuvelachtig en dat blijft ook zo tot Bobo, waarbij vlak voor Bobo nog een pittige klim zit. Onderweg zijn weinig dorpjes waar de fietsers drinken kunnen kopen en de zon breekt ook door de bewolking, waardoor het meteen een stuk warmer is. En langs de weg is weinig schaduw te vinden. De fietsers krijgen het zwaar!

In het hotel doden we de tijd met wat lezen en luieren. De lucht begint dicht te trekken en even later begint het heel hard te regenen. Ik hoop dat de fietsers niet in die bui zitten!
Om half vier komt de volgwagen met Ad, Tonnie en Frits aan. Everhard volgt op de fiets. Hij moest wachten op Alessan, zodat deze hem naar het hotel kom begeleiden. Ik had ze al veel eerder verwacht. De Alessan was ze vanuit Bobo tegemoet en voorbij gereden en toen duurde het heel lang voordat Alessan weer terug kwam met Tonnie. Uiteindelijk hebben Ad en Frits 130 km gefietst. Ze zijn wel na 30 km gestopt en hebben wat gedronken, maar het was zo warm en zo weinig schaduw dat ze maar doorfietsten. Dan had je nog een beetje wind.

Een uurtje later komen de andere fietsers binnen. Moe maar voldaan dat de 175 km hebben volbracht. Pascal heeft onderweg iets verkeerds gedronken en voelt zich alles behalve goed. Hij regelt snel voor iedereen een kamer en gaat dan zelf ook naar z’n kamer.

’s Avonds is er wijn voor een jarige, die niet wil weten dat hij/zij jarig is! Het is een uitgebreide maaltijd met salade, soep en hoofdgerecht. Het smaakt ons goed. Pascal eet niet mee, maar komt wel even aan tafel om het programma voor morgen door te nemen. Fietsen naar de heilige vissen of een vrije dag. De laatste optie heeft de voorkeur.

Naar boven

Woensdag 5 oktober, Bobo-Dioulasso rustdag
Na drie dagen fietsen hebben we vandaag een rustdag. Iedereen heeft rustig aan gedaan en zit pas om acht uur aan het ontbijt i.p.v. zes uur zoals gebruikelijk. Pascal komt even later aan met yoghurt en croissants! Hij had trek toen hij in de patisserie stond, met croissants als resultaat.

Tanja, Michel, Ad en ik lopen naar het stadscentrum voor de markt, moskee en de oude stad. We denken naar de moskee te lopen, zo ziet het er namelijk wel uit. Maar dat blijkt het treinstation te zijn, waar eens in de twee dagen een trein stopt. Het ziet er mooi uit. Terwijl we foto’s staan te nemen worden we aangesproken door iemand die ons wel wil gidsen. Aangezien ons frans net zo slecht is als zijn engels, slaan we zijn aanbod af. De markt en moskee liggen vlak bij elkaar en met zijn aanwijzingen kunnen we het vast wel zelf vinden.

We hebben best een stuk gelopen en het is tijd voor een drankje. Toevallig lopen we langs een bar die al geopend is. Het ziet er keurig uit, tafels met stoelen en in de schaduw. Niets mis mee, denken we. Totdat Michel gaat verzitten en ineens glijden de poten langzaam weg en breken vervolgens af. En zo belandt Michel op de grond. Het is een komisch gezicht. Dan blijkt dat de stoel al eens is gelijmd en dat het dus niet aan Michel ligt. Uit de reactie van het personeel blijkt dat dit wel vaker gebeurt!

We lopen verder naar de markt. Deze is erg kleurrijk, maar foto’s maken wordt niet op prijs gesteld. Onze wandeling over de markt levert 4 zakjes wasmiddel en een veel te duur betaald flesje muggenmelk op. Tanja en Michel betalen na zwaar onderhandelen 2500 franc voor het flesje, terwijl het bij de apotheek (blijkt later) slechts 850 franc kost. Zullen we maar als ontwikkelingshulp beschouwen!

De belangrijkste bezienswaardigheid is de Grande Mosquée, een prachtig bouwwerk in Sundanese bouwstijl. De moskee lijkt niet op de hoekige moskeeën uit Marokko, maar heeft ronde vormen en torens en er steken overal stokken uit.
Ook hier worden we weer aangesproken door gidsen. Ze kunnen ons een rondleiding geven door de oude stad. Volgens de reisgids is dit ook de moeite waard. Alleen spreekt deze gids alleen frans en dan is de uitleg toch wel lastig te volgen. Voor de toegang tot de oude stad moeten we een kaartje kopen voor 1000 franc pp.

Eerst maar even lunchen, dan zien we wel verder. De hamburger gaat er goed in en gezien de warmte laten we de oude stad voor wat het is. Op goed geluk lopen we een straat is met het idee dat we dan wel weer op de hoofdweg uitkomen. Dat idee klopt zelfs zo goed dat we bij de piramide uitkomen en we nog maar een klein eindje naar het hotel moeten lopen.

Eerst even wat drinken in het hotel. Je krijgt dorst van deze warmte en moet dus behoorlijk wat drinken op een dag.
Niet veel later komen de anderen binnendruppelen. Zij hebben een rondleiding van een Engelstalige gids gehad die veel wist te vertellen van de oude stad.
Het is inmiddels half twee en als iedereen omelet bestelt doen wij mee. De hamburger is inmiddels wel verteerd en het duurt altijd een tijdje voordat het eten klaar is.

De rest van de middag wat gelezen. Het lijkt wel een leesclub die in de stoelen zit. Waarbij we wel moeten oppassen voor vallende vruchten. Af en toe komt er een uit de boom vallen en die wil je niet op je hoofd krijgen, want ze zijn tamelijk hard aan de buitenkant. Ze smaken overigens wel goed.

Half acht is het weer tijd voor het diner. Salade, soep en vlees met rijst of patat.

Naar boven

Donderdag 6 oktober, Bobo-Dioulasso – Banfora 86 km
Ik ben al half wakker en lig te wachten tot de wekker afgaat. Toch even kijken hoe laat het is; 5.52 uur. Oeps, dan moeten we gauw opstaan. Supersnel kleden we ons aan en doen alle andere spullen in de tassen. Snel naar het ontbijt. Bijna iedereen is er al.
Met een bakje yoghurt met cruesli en een stukje stokbrood met Nutella als ontbijt, stappen we om kwart voor zeven weer op de fiets. Vandaag een relatief korte etappe van 86 km.

We rijden samen met Tanja en Michel. Het is heerlijk koel met een beetje wind. Ideaal fietsweer! De weg is glooiend, veel vals plat en soms een klimmetje en daarna een kleine afdaling.
Het landschap wordt groener en vruchtbaarder. Nog steeds weinig dorpjes langs de weg. De stijl van de huisjes verandert ook iets. Hier woont een ander volk.
De mensen langs de weg begroeten ons enthousiast, soms klappen ze zelfs! De scholieren fietsen hier allemaal en voor hun is het de sport om ons bij te houden. Ze kunnen hard fietsen op die gewone, vaak gammele fietsen. De meesten houden het niet zolang vol, maar een enkeling weet toch een aantal kilometers met ons mee te rijden. En dan rijden we toch wel 25 km per uur op de racefiets!

Na 33 km is de eerste drinkstop. Even wat Cola of Fanta drinken en dan weer verder.
Bij 52 km komen we bij onze theestop. Pascal heeft weer eens een mooi plekje gevonden. Hier wordt de beste thee van BF gemaakt. Het is ook een leuk tentje annex winkeltje.
Het is nu nog 35 km naar Banfora. Dat moet lukken, dus de volgwagen rijdt nu voor ons uit naar het hotel.

Tot 70 km gaat het fietsen goed, daarna gaat het wat moeizamer, maar uiteindelijk komen we aan bij het hotel Cane du Sucre. Zeer toepasselijk in een gebied waar suikerriet wordt verbouwd! We slapen in een traditioneel hutje, maar met douche, toilet en airco.

Als wij bij het hotel aankomen is iedereen er al, behalve Joke. Wij hebben haar vandaag ook niet gezien, onderweg. Ze zal toch niet verkeerd zijn gereden bij de tweede rotonde? Pascal zet meteen een zoekactie op. Het hotel in Bobo bellen, met Alessan de route terugrijden, bij de hotels in Banfora navraag doen, maar geen Joke. Uiteindelijk besluiten ze naar Orodara te rijden. Misschien is Joke daar naar toe gegaan.
Om half vijf zien we ineens Joke voorbij rijden. We roepen heel hard en gelukkig hoort ze ons. Blij dat ze ons gevonden heeft voordat het donker wordt, maar verder heel relaxed. Ze heeft een leuke dag gehad, ondanks alles.
Het is inderdaad al fout gegaan bij de tweede rotonde. Joke heeft de eerste afslag genomen naar Orodara i.p.v. de tweede afslag naar Banfora. Joke wist wel hoeveel km het was naar Banfora, maar had de naam niet goed opgeslagen. Toevallig was de afstand naar Orodara gelijk aan die van Banfora, dus Joke had in eerste instantie niets door. Maar toen Bas en Everhard haar niet passeerden, wist ze dat ze fout was gereden. Teruggaan was toen al te ver, dus reed ze maar door.
Op de markt in Orodara heeft Joke 3 uur bij een marktkraampje zitten wachten op Alessan om uiteindelijk om drie uur de bus naar Banfora te nemen. De bus en Pascal en Alessan hebben elkaar waarschijnlijk gekruist, zonder het te weten. En zo kwam Joke anderhalf uur later in Banfora aan en is langs de hotels gereden op zoek naar ons. Bij het tweede hotel was het gelukkig raak. En dat alles op haar verjaardag!
Alessan en Pascal zijn inmiddels op de hoogte van Joke’s aankomst en zijn op de terugweg.

Het diner is erg lekker. Vlees met rijst of patat en fruit toe.

Morgen hebben we de optie om dezelfde weg terug te fietsen, 86 km, of via Orodara, 126 km. Waarbij de weg naar Orodara onverhard gravel wegdek is. Ad en ik hebben onze keus snel gemaakt.

Naar boven

Vrijdag 7 oktober, Banfora – Bobo-Dioulasso 86 km
Volgens de routine om kwart voor zes opstaan en om zes uur aan het ontbijt.

Na een nachtje slapen heeft iedereen een keuze gemaakt over de route. Ad, Tanja, Michel, Frits en ik gaan samen dezelfde weg terug fietsen. Tonnie doet dit ook en is al om zes uur vertrokken. Wij hebben allemaal racefietsen en onze banden zijn niet echt geschikt voor gravel.
Joke rijdt alleen het stuk tot Orodara en stapt dan in de volgwagen. Bas, Ed, Geerten, Everhard en Pascal nemen ook de route via Orodara naar Bobo-Dioulasso. De volgwagen blijft bij hun. Wij moeten het dus zonder doen, maar dat moet geen probleem zijn.

Dankzij het windje mee gaat het heel vlot en soepel. De drinkstops van gisteren doen we nu in omgekeerde volgorde aan. Eerst die lekkere thee en bij de volgende stop de Fanta.
Tot 80 km gaat het fietsen, maar de laatste 7 gaan weer moeizaam. Om kwart voor twaalf zijn we bij het hotel. Tonnie is een kwartier voor ons aangekomen. Michel heeft nog energie over en stapt direct weer op de fiets om de anderen tegemoet te rijden.

De volgwagen met Joke, Bas en Marja komt niet veel later aan. De andere fietsers rijden de etappe wel uit zonder volgwagen.

Onze lunch is om half twee klaar. We hebben allemaal trek en hebben sandwiches met ham en kaas, patat en omelet besteld.
Als Everhard om half drie moe en hongerig binnenkomt, kunnen we hem blij maken met een halve omelet en wat stokbrood.

Om vier uur komen ook de andere fietsers binnen, hongerig en moe. Er was onderweg niet veel eetbaars te koop!

’s Avonds hebben we salade, vis met rijst en als toetje gebakjes. Pascal had trek toen hij boodschappen ging doen!

Naar boven

Zaterdag 8 oktober, Bobo-Dioulasso – Dedougou 180 km
Vandaag een lange etappe naar Dedougou, 180 km. Op ongeveer 100 km ligt een dorpje waar we gaan lunchen en je kan dan kiezen of je in de volgwagen stapt, max. 5 personen, en naar het hotel gaat of verder fietst.

We stappen samen met Tanja en Michel op de fiets. Het is lekker koel en het fietsen gaat goed. Zoals elke dag hebben we een thee- en frisdrankstop, voor zover er dorpjes zijn. Volgens Alessan zijn er veel dorpjes onderweg. Dat klopt, alleen niet direct langs de weg. Dus de drinkvoorzieningen vallen tegen. We hebben net op 52 km een korte stop gehouden als we op 54 km Pascal zien zitten. Tijd voor thee!

Het volgende dorp is op ongeveer 70 km en dan in één keer door naar de lunch op 101 km. Zoals altijd vallen de laatste km’s mij zwaar.
Eerst drinken en dan eten. Het eten bestaat uit een bordje rijst met saus. Niet bijzonder maar het smaakt wel en het vult. Ik stap hier in de volgwagen samen met Joke, Bas. Tonnie en Marja. Ad fietst samen met Tanja en Michel verder. Frits, Ed, Geerten en natuurlijk Pascal fietsen ook de hele etappe uit. Everhard ook, maar die komen we pas op 20 km voor Dedougou tegen. Hij fietst erg hard!

Wij fietsen door naar het hotel Diarra en laden gauw de bagage uit en de fietsen van het dak. Het is zoals Alessan zegt een ‘complex’ hotel. Later begrijp ik wat hij daarmee bedoelt.
Ik stap weer bij Alessan in de wagen en we rijden een rondje Dedougou om Everhard op te pikken en naar het hotel te begeleiden. Everhard is wel gezien en heeft met enige moeite het hotel weten te vinden. Alessan kijkt voor de zekerheid nog even of het werkelijk Everhard is. Ja, hij is het echt!

Nu rijden we de andere fietsers tegemoet om te vragen of er iemand in wil stappen. Als eerste passeren we Pascal op 20 km voor Dedougou. Hij heeft dus al 60 km gefietst vanaf de lunch.
Niet veel later komen we Tanja, Michel en Ad tegen, op ongeveer 5 km achter Pascal. Het gaat dan nog goed.
Een heel eind verder komen we Frits tegen. Hij heeft het wel een beetje zwaar, maar wil verder fietsen. En als laatste komen we bij Ed en Geerten. Zij fietsten zo wie zo door. Ze moeten trainen voor de Tour de France 2012. Ze zijn laatste omdat ze even een dutje hebben gedaan langs de kant van de weg. Dat doen ze bijna elke dag.
We keren en rijden terug. Ed en Geerten hebben Frits inmiddels ingehaald en rijden samen verder.

Op 20 km voor Dedougou komen we weer langs Ad, Tanja en Michel en zij rijden door tot Dedougou. Pascal zit inmiddels op zo’n 10 km voor Dedougou, als we hem passeren. Aan het begin van Dedougou wachten we op Pascal, Tanja, Michel en Ad om ze naar het hotel te begeleiden.

Pascal komt als eerste aan en gaat eerst koud drinken kopen bij de benzinepomp. Tanja en Michel komen enige tijd later aan en worden ook direct voorzien van drinken. De laatste kilometers heeft iedereen het een beetje zwaar en rijdt in zijn eigen tempo verder. Zo ook Ad.

Terwijl ik op Ad sta te wachten komt er plots een pick-up truck aan met daarop 3 fietsen, die van Ed, Geerten en Frits. Ed en Frits zijn gevallen, waarbij Frits ernstig. De pick-up truck rijdt met Frits naar het plaatselijke ziekenhuis.
Ad is vlak achter de pick-up truck binnen gekomen en door Pascal voorzien van een flesje koude cola!
Ik loop samen met Tanja, Michel en Ad naar het hotel. Dat is best nog wel een stukje lopen en dat na 180 km fietsen!

We zijn vlak bij het hotel als Pascal en Ed op de fiets en Alessan met Frits in de wagen voorbij rijden. Pascal heeft in overleg met Geerten besloten Frits meteen naar Ouagadougou te brengen. Geerten gaat mee om Frits te begeleiden. Pascal en Geerten knappen zich even snel op en gaan dan met Alessan en Frits naar Ouagadoudou. Tot Koudougou is de weg onverhard en met kuilen, daarna is de weg weer gewoon asfalt. Geen prettige weg om in het donker te rijden.
Ze vertrekken om vijf uur ’s middags en Pascal en Alessan hopen om twaalf uur vannacht weer terug te zijn in het hotel.

Ed is hard op zijn zijkant gevallen en heeft schaafwonden op z’n schouder, onderarm en heup en een gekneusde rib. Daar heeft hij nog het meeste last van. Gelukkig is Joke verpleegkundige en maakt ze vakkundig Ed’s wonden schoon en legt ze verbanden aan.

Het is een bijzonder hotel. De kamers zien er netjes uit en hebben airco, maar daar is ook alles mee gezegd. Ze hebben geen glazen voor bier en frisdrank en ook het diner is een hele uitdaging. De kokkin moet van huis worden gehaald en samen met haar stellen Ad en Everhard het menu van die avond samen. Alles moet nog worden gehaald op de markt en ze hoopt om zeven uur het eten klaar te hebben.

De lucht is al langzaam dichtgetrokken en dan begint het heel hard te waaien en even later komt de regen met bakken uit de lucht. En ineens is het ook weer over!

Zo’n grote groep gasten veroorzaakt een hoop logistieke problemen. Er moeten extra glazen en ander servies komen, de tafels moeten tegen elkaar worden gezet en waar moet dat dan?
De oplossing is; op het terras voor de deur, daar is licht en voldoende ruimte om tafels voor 10 personen te dekken.
Om zeven uur zit iedereen aan tafel en kunnen we de voorbereidingen goed volgen. Er gaat iemand aan de gang met de BBQ voor gegrilde kip en schaap, de meloen wordt gehaald, ergens komen schalen en glazen vandaan. Er is een hoop bedrijvigheid en in het keukentje staat de kokkin heel hard te werken. Ze moet alles alleen doen.
Het is uiteindelijk half negen als het eten wordt geserveerd. De kokkin heeft echt haar best gedaan en heel lekker eten gemaakt. Kip met groenten in een stoofpot, gegrilde kip en schaap en rijst. En voor Tonnie is er een lekkere kippensoep en omelet. We eten er goed van en als de patat komt gaat deze schaal ook nog leeg. Het dessert bestaat uit stukken watermeloen, goed rijp en smakelijk.

Om tien uur is iedereen uitgegeten en gaan we naar bed.

Morgen is er eerst een transfer tot Koudougou en dan fietsten we 100 km naar Ouagadougou. De animo om te fietsen is niet zo heel erg groot. Alleen Everhard en Michel willen wel fietsen.

Pascal en Alessan zijn om 1 uur terug in het hotel, na zeven uur in de auto te hebben gezeten!

Naar boven

Zondag 9 oktober, Dedougou – Ouagadougou
We hebben het ontbijt verplaatst naar half 8. Pascal moet toch nog eerst vervoer regelen en alleen Everhard en Michel willen de laatste 100 km fietsen vanuit Koudougou. Van Dedougou naar Koudougou duurt de transfer 2,5 uur vanwege de slechte weg.

Bij het ontbijt geeft Pascal ons een update over Frits. Hij ligt inmiddels in het ziekenhuis en heeft een gebroken bekken. Er is contact geweest met Nederland maar het is nog niet bekend wanneer Frits terug naar Nederland gaat. De omstandigheden in het ziekenhuis zijn verre van ideaal. Frits heeft alleen een bed. Voor alle het andere, zoals een laken, eten en drinken, een po enzo moet jezelf zorgen. Een patiënt is helemaal afhankelijk van mantelzorg. Van de andere patiënten op de zaal waar Frits ligt, is ook familie aanwezig om de patiënt te verzorgen. ’s Nachts slapen zij gewoon onder het bed van de patiënt.
Pascal en Geerten hebben ervoor gezorgd dat Frits de noodzakelijkste zaken heeft. Een laken, eten en drinken en een po.

Pascal, Michel en Everhard gaan met de wagen mee, inclusief alle bagage en hun fietsen. Onze fietsen gaan op het dak van de bus en worden door Pascal vakkundig vastgezet, zodat de fietsen zo min mogelijk beschadigen tijdens het transport.
Als de onderhandelingen over het busje zijn afgerond, vertrekken we naar Ouagadougou. Het is inmiddels negen uur geweest. De chauffeur rijdt netjes en na 2,5 uur zijn we in Koudougou. Het is dan ongeveer kwart voor twaalf.
Bij de benzinepomp gaan we even wat drinken. Dat water hebben we inmiddels ook wel gezien. Dat de weg stoffig was hebben we wel gezien, maar nu blijken wij ook helemaal bedekt te zijn met een laagje rood stof. Tonnie heeft helemaal een rossige gloed over haar grijze haren!

Op 20 km van Koudougou komen we Everhard en Michel op de fiets tegen. Het is dan erg warm en hen kennende hebben ze niets gegeten voor ze op de fiets stapten!

Onderweg hebben wij verschillende hoosbuien met harde wind en heel veel regen. De buien zijn heel lokaal en we hopen dat de twee mannen er niet teveel last van krijgen op de fiets!

Het is uiteindelijk ruim een uur als we stoffig en wel in het hotel in Ouagadougou aankomen. Helaas is de kamer die we eerder hadden bezet. We krijgen nu een kamer met gedeelde douche en toilet op de gang.

Als lunch bestellen we een hamburger met patat. De keuken kan onze bestellingen niet aan. Alles is op een gegeven moment op! Als Michel en Everhard om vier uur moe, hongerig en natgeregend binnenkomen is een omelet met brood het enige dat de keuken nog kan maken!

Everhard en Michel hebben inderdaad harde regenbuien met veel tegenwind gehad. De temperaturen varieerden van 40 graden tot 22 graden in de regen. Dat is wel een heel groot verschil. Tijdens de ergste regen hebben ze wel geschuild. Niet zozeer vanwege de regen, maar meer omdat ze de ruitenwissers van de auto’s niet vertrouwden en wilden voorkomen dat ze van de weg werden gereden.

Na het eten gaan we met z’n vieren naar de Grande Mosquée en de Marina supermarkt. Dit is de grootste supermarkt in BF en hier komen de expats voor speciale dingen. De moskee is niet bijzonder. De supermarkt heeft inderdaad wel heel veel artikelen en speciale dingen als parmaham en Goudse kaas. Die zijn natuurlijk heel duur.
Terug met de taxi tot de Total. Dat is een goed herkenningspunt voor ons.

’s Avonds eten we avocado en vis/vlees in pepersaus met patat en gefrituurde banaan. Ze zijn duidelijk inkopen wezen doen voor het diner.

Naar boven

Maandag 10 oktober, Ouagadougou – Kaya 107 km
De wekker is weer niet afgelopen om 5.45 uur. Wat logisch als de wektijd op 6.45 uur zet! Gelukkig komt Michel ons roepen. Snel aankleden en de was ophalen. Met al die rode stof was dat wel nodig. De was is gelukkig zo goed als droog.

We ontbijten weer met yoghurt met cruesli en een stukje stokbrood met Nutella.

Een lekke band zorg voor enig oponthoud en om kwart over zeven fietsen we met z’n zevenen weg. We komen langs het ziekenhuis waar Frits ligt en besluiten met z’n allen afscheid van Frits te nemen.
Het is druk in de stad met veel brommers en fietsen en stoplichten en het is lastig om bij elkaar te blijven. We nemen onze fietsen mee het ziekenhuis in en parkeren ze bij de trap! Frits ligt op de eerste verdieping, afdeling orthopedie en trauma’s. Dankzij de goede zorgen van Joke en Ed en de familie van zijn kamergenoten ligt Frits er netjes bij. Het is minder erg dan ik had verwacht, maar nog steeds wel dat je denkt ‘hier wil ik niet terecht komen!’
Frits vliegt vanavond naar Nederland. Om 9 uur komt de verpleger die Frits naar Nederland zal begeleiden. Dus als alles goed gaat is Frits morgenmiddag thuis of in het ziekenhuis. We horen het wel.
Afscheid genomen van Frits en onze tocht door de stad naar Kaya vervolgd.

Het is nog lekker fris, maar het beloofd een warme dag te worden. Het landschap is wat saai, vinden Tanja en ik, maar we trappen rustig door.
Na de drukke stad is het erg rustig op de weg. Op 40 km hebben we onze eerste drinkstop, thee met suiker en lemon en op 62 km een frisdrankstop. We hebben veel bekijks van de kinderen op de stops, maar ze vinden ons toch wel een beetje eng.
Op 80 km stoppen we toch nog maar een keertje om wat te drinken. Het is dan nog 25 km tot Kaya.
Pascal heeft de beste koelkast van Kaya weten te vinden met yoghurtdrank in de smaken appel en tropical. Dat gaat er wel in!
Nog even wachten op Joke, die niet ver achter ons zit en dan nog even fietsen naar het hotel.
Het hotel is een conferentie oord. De kamers zijn netjes, maar sober. Er staat een bed, er is een douche en wasbak en een fan. Het toilet is op de gang. Als we er binnenkomen zijn de kamers nog redelijk koel.

Eerst wat drinken, dan het zweet afspoelen en eten. De tafel is keurig gedekt, dus dat beloofd wat. We krijgen eerst uiensoep en daarna spaghetti met gehaktsaus. Een welkome afwisseling na alle patat van afgelopen dagen!

We zijn onderweg naar de Sahel en dat is goed te merken aan de temperatuur. Het was al wel warm, maar nu is het nog een paar graden warmer.
Het is buiten te warm om iets te doen, maar op de kamer is het inmiddels niet meer uit te houden. Dus hangt iedereen een beetje in de stoelen in de schaduw, op zoek naar enige verkoeling van een windje dat er ook niet is.
Om vijf uur wordt de zon minder sterk en wordt het iets aangenamer om naar buiten te gaan.
We verkennen de omgeving van het hotel een beetje. Het is hier armoediger dan in andere delen van BF. Meer rommel op straat en alles oogt ook armoedig. De straat bestaat uit ommuurde binnenhoven, waarbinnen de huisjes liggen. Het vee, koeien, schapen, ezels en geiten staan buiten de muur.

Het is druk op straat. Kinderen lopen heen en weer, er wordt water gehaald bij de waterpomp, pinda’s worden gebrand enzo. De kinderen komen je allemaal een handje geven, soms met buiginkje. Waarom weet ik niet, het lijkt niet direct om snoepjes te gaan. De meisjes en vrouwen hebben hun haren op allerlei mooie manieren gevlochten. Ware kunstwerkjes. Voor het nemen van foto’s moet je eerst hun vertrouwen winnen. Wat zeker helpt is de gemaakte foto op het scherm te laten zien. Dat doet het altijd goed.

Ad kan het niet laten en koopt een zak kauwgom om voor Sinterklaas te spelen. Alle kinderen krijgen een snoepje als ze een handje komen geven. Sommige kinderen proberen een tweede kauwgommetje te bemachtigen, al smekkend op hun kauwgom! Als ze niets meer krijgen dan accepteren ze dat. Wat leuk is dat kinderen die nog geen snoepje hebben gekregen naar voren worden geschoven, zodat ze ook een snoepje krijgen. Ze delen hier toch wel met elkaar!

Tot het diner een beetje voor de airco in de eetzaal gehangen voor enige verkoeling!
Het diner bestaat uit uiensoep, konijn met rijst, aardappelen en haricoverts. Vooral het laatste vindt Ad erg lekker.

Iedereen ziet er tegenop om naar zijn warme kamer te gaan. Dat wordt weinig slapen vannacht! Of je moet een goed werkende airco hebben.

Naar boven

Dinsdag 11 oktober. Kaya – Dori 170 km
Zoals verwacht was het erg warm vannacht. De fan kon alleen maar warme lucht verplaatsen. In de loop van de ochtend koelde het iets af en werd de temperatuur beter. Een troost, vrijwel iedereen heeft minder goed geslapen!

Je hebt hier geen wekker nodig, want de imam wekt je wel om vijf uur! We staan om half zes op. Tonnie, Bas en Marja stappen dan net op de fiets. De andere fietsers gaan eerst ontbijten en we stappen om kwart voor zeven op. Tanja en ik rijden de eerste 33 km op kop met een vaartje van 30 km per uur. De mannen, Geerten, Ed, Ad en Michel blijven achter ons hangen. De weg is redelijk en we hebben wind mee.
Bij de drinkstop hebben we al behoorlijk dorst. Een kop thee en een flesje cola gaat er goed in.
Tanja en ik rijden nog zo’n 10 km op kop en dan moet ik lossen. Volgen gaat nog wel tot zo’n 60 km en daarna schiet het niet meer op bij mij. De anderen fietsen goed door. Bij de pauze op 70 km stop ik ermee en wacht op de volgwagen. Ad fietst met Tanja en Michel verder naar de volgende drinkstop over 30 km.

Na enige tijd komt Joke aangefietst en daarachter zit Alessan met de volgwagen. Marja is op 60 km ingestapt en Joke stapt nu ook in.
Als de fietsen op het dak staan en iedereen zijn drinken op heeft, rijden we verder. Even later zien we Ad, Tanja en Michel langs de kant van de weg staan. Ad heeft een lekke achterband. Met het handpompje krijg je de band nooit zo hard als met de grote pomp. Dus stonden ze op de volgwagen te wachten voor de pomp. Met de grote pomp de band opgepompt en weer verder fietsen. Als je een tijdje in de zon staat dan voel je de hitte.

Tot de volgende drinkstop blijft Alessan achter ze rijden. Als zij stoppen om wat te drinken, rijden wij door naar Yogla, de lunchplek over ruim 10 km. Onderweg passeren we Tonnie en Ed en Geerten. Pascal is in Yogla een etensplek aan het zoeken. Hij gebaart wat naar Alessan en tot onze verbazing rijdt Alessan door, zonder te stoppen voor overleg met Pascal.

Het is nog 55 km tot Dori. Vlak bij Bani komen we Everhard en later Bas tegen. Ze hebben het zwaar, maar willen doorfietsen. Het is dan nog ruim 35 km tot Dori.
Het landschap is verandert van veel groen naar savanne met lage bomen en acaciastruiken. Het vee en de mensen zoeken ook veel meer de schaduw op. We gaan richting de Sahel (woestijn).

Wij zijn om kwart voor een in het hotel en laden snel de volgwagen leeg en de fietsen eraf, zodat Alessan terug kan rijden om fietsers op te pikken. Ik hoop dat Ad zo wijs is om af te stappen, want het lijkt mij niet gezond om in deze hitte, 40 graden, te fietsen.

Wij bestellen eten, de lunch hebben wij gemist en twee uur later komt er een schaal kip in saus en een schaal rijst. Everhard is vlak daarvoor moe en warm binnengekomen. De laatste 20 km waren wel heel erg zwaar. Hij kwam voor zijn idee niet meer vooruit. Ook hij heeft niet gegeten onderweg, dus eet hij een hapje met ons mee, nadat hij een beetje is bijgekomen. Er is genoeg!

Ad, Tanja, Tonnie en Bas stappen om vier uur uit de volgwagen. Zij zijn bij 125 km (Tonnie) en 130 km (Ad, Bas en Tanja) ingestapt. Heel verstandig! Ad en Tanja zijn tot Bani gekomen en hebben nog foto’s van de beroemde moskeeën gemaakt.
Ook zij hebben niet onderweg gegeten, iedereen was al weg en wat ze te eten kregen kon Ad en Tanja niet bekoren, en ze bestellen een omelet met brood.

Pascal, Ed en Geerten komen om kwart over vier aan. Helemaal uitgevloerd door de warmte en erg dorstig. De laatste kilometers was er niets meer te koop en het water in de bidons was inmiddels warm genoeg om er thee van te zetten.

Het begint ineens heel hard te waaien, een ware zandstorm en Michel is nog niet binnen! Voordat de bui echt losbarst komt Michel binnen gefietst. De laatste kilometers waren erg zwaar door de hitte en de harde tegenwind.
Gelukkig is iedereen nu binnen. Het is voor de meeste fietsers wel een uitputtende dag geweest en een aanslag op de conditie!

’s Avonds eten we rijst/couscous/spaghetti met kip, tomatensaus, uiensoep en salade. Vooral de salade vindt gretig aftrek. Van de rijst/couscous en spaghetti blijft veel staan.

Aziz is een jonge jongen die voor het drinken moet zorgen. Hij heeft de flesopener onder zijn beheer. En dat is een belangrijke taak in zo’n droge omgeving. Hij heeft er duidelijk geen plezier in en sloft echt heen en weer tussen de koelkast en de gasten. En dan willen die gasten ook nog een glas. Waar zijn die glazen allemaal gebleven? Er is in BF altijd een chronisch gebrek aan glazen in vrijwel alle hotels waar wij zijn geweest.
Het is wel te begrijpen dat je niet vrolijk wordt van je werk, als je de hele dag wordt gecommandeerd door grote mannen die geen hand uitsteken en alleen maar roepen. Ik vind het erg sneu voor hem.

Morgen gaan we naar Gorom Gorom en Oursi, dat ligt echt in de Sahel.

Naar boven

Woensdag 12 oktober
We staan gewoon om kwart voor zes op en om zes uur zitten we aan het ontbijt. Dat zit inmiddels zo in ons programma dat we vanzelf rond die tijd wakker worden. Komt ook omdat het dan licht begint te worden, maar dat terzijde.

Eindelijk heb ik een goede nacht gehad. Het bed was ruim genoeg en de airco werkte ook goed!

De echte bikkels, Everhard, Ed, Geerten en Pascal gaan vandaag naar Gorom Gorom fietsen. 55 km over onverhard wegdek met zand en kuilen. Everhard op zijn racefiets met gladde, smalle banden. Geerten en Pascal zijn op de mountainbike en Ed heeft banden met profiel.

De niet-fietsers gaan met de wagen en een bus mee naar Gorom Gorom. Maar eerst moeten we boodschappen doen. De winkel gaat pas om half acht open en het is nu kwart over zeven. Blijkbaar kan de winkelier niet klokkijken en gaan we naar een andere winkel die wel open is. Daar halen we drinken, koek en smeerkaas. Brood ligt al in de wagen.

Na dit oponthoud hobbelen we door kuilen en over wasbord richting Gorom Gorom. In dit gebied wonen de Peul, een nomadisch volk dat leeft van veehouderij. Dat is ook duidelijk te zien aan de grote kuddes koeien, schapen en geiten die we tegenkomen. En niet te vergeten de ezeltjes.
Het landschap wordt ook steeds dorrer met lage bomen en struiken met kleine blaadjes en stekels. Die zo lekker in je fietsbanden gaan zitten en lekke banden veroorzaken.
Onderweg komen we de fietsers tegen. In Gorom Gorom rijden we door tot de markt en daar gaan de fietsen op het dak. Ze hebben wel genoeg gefietst voor vandaag. We staan vlakbij een school en dat hebben we geweten. Pascal haalt koud drinken voor ons en de kinderen staan de verpakking zo ongeveer uit onze handen te kijken. Voor het eerst voel ik mij niet op m’n gemak met zoveel kinderen om mij heen.
Wel schattig, Ad geeft zijn flesje met een klein restje Tonic aan een jongetje die wat achteraf staat. Vervolgens schenkt het jongetje het dopje vol en geeft dit aan zijn vriendje, daarna neemt hij zelf een dopje!

Bij de politie moeten we ons inschrijven zodat ze weten wie er in het gebied zijn en moet Pascal tickets kopen voor Oursi. ‘Ter bescherming van het zand?!’ aldus de politiebeambte.

Het is nog 20 km rijden naar Oursi en bijna iedereen sukkelt wel even in slaap om vervolgens wakker te schrikken als we door een kuil rijden!
In Oursi lopen we de zandduinen op. Het zand is erg warm, netzo als in Namibië. Bovenop de zandduin heb je een mooi uitzicht over de omgeving.

Voor de lunch rijden we een stukje terug, weg van de bewoonde wereld. Onder een Acaciaboom nuttigen we onze, provisorische, lunch. Brood met hompjes smeerkaas, lauw vruchtensap en bijna warme Fanta. Wel oppassen voor de stekels van de boom.
We krijgen gezelschap van een man die ook onder de boom gaat zitten in de hoop dat hij ook wat krijgt. Een flesje Fanta, dat vindt hij maar zozo, een stuk stokbrood, dat verdwijnt in z’n borstzak en dat lege yoghurtbakje, tja wat moet hij daar nu mee?

Om drie uur komen we warm en bezweet terug in het hotel. Eerst wat koels drinken, we hebben nog een stop gemaakt in Gorom Gorom en daar iets gedronken, en daarna een douche om het rode stof van ons af te spoelen.

Het hotel is prima, maar eten klaar maken gaat wat moeizaam. Ze kennen slechts een beperkt aantal gerechten en zijn weinig efficiënt. Vanavond bestaat het diner uit omelet met brood, salade en soep. En de overgebleven spaghetti en couscous van gisteravond kwam ook weer op tafel!

Morgen een lange transfer naar Ouagadougou.

Naar boven

Donderdag 13 oktober, Dori - Ouagdougou
Na het ontbijt om zes uur, laden we de fietsen op de bus. Geerten, Tonnie en Pascal stappen 50 km voor Ouagadougou op de fiets en fietsen de laatste kilometers naar het hotel.

De wagen van Alessan stopt in Bani voor een bezoek aan de moskeeën. Ed, Marja en Joke gaan met Alessan mee. Wij rijden direct door, met een korte drinkstop in Kaya. Natuurlijk weer bij de beste koelkast van Kaya, voor een lekker koud drankje.
Bij km 52 stappen Pascal, Tonnie en Geerten uit en rijden wij door naar het hotel. De chauffeur is niet zo bekend in Ouagadougou en Michel en ik zijn de TomTom.
Tegen een uur zijn we in hotel Galiam. De fietsen worden voor ons afgeladen, we hoeven ze alleen naar binnen te rijden.

Het is weer tijd voor de lunch. Geen hamburger deze keer, maar een sandwich met ham en kaas en een kop thee.

Eindelijk heb ik een winkeltje gevonden waar ze naalden en garen verkopen. Pascal had een klein gaatje in zijn fietsbroek dat gerepareerd moest worden, maar ik had nog steeds geen geschikte naald gevonden. De kleermakers hadden allemaal hele dikke naalden en die zijn toch echt niet geschikt voor fietsbroeken. In een fourniturenwinkel hebben ze een hele set naalden en een klosje garen voor 350 franc (50 eurocent). Kan ik morgen eindelijk het gaatje in de fietsbroek stoppen!

’s Avonds eten we avocado en vis met rijst en fruitsalade toe.

Naar boven

Vrijdag 14 oktober, Ouagadougou – Po 149 km
Het wordt een lange fietsdag, het is 170 km naar Po!

We vertrekken na het ontbijt om kwart voor zeven. Tonnie, Marja en Bas zijn dan al weg. Na de hitte van afgelopen dagen is het nu zelfs fris te noemen. Het is nog steeds zo’n 24 graden, maar zonder de zon.
De eerste 10 km gaan door de stad. Het is vooral druk met brommers en fietsers en een enkele auto. Regels heb ik niet echt kunnen ontdekken, maar het lijkt allemaal redelijk goed te gaan.

Bij de wegwerkzaamheden nemen we niet de omleiding, maar rijden door zoals iedereen. We rijden deels over hobbelig asfalt en deels over gravel. Dat rijdt niet echt lekker en we hebben meer kans op een lekke band.
En ja hoor, als we weer op het asfalt rijden, blijkt Michel een lekke band te hebben. Het omwisselen kost weinig tijd en met de grote pomp uit de volgwagen is de band ook zo weer hard opgepompt.

Nu we de stad uit zijn wordt het rustiger op de weg. Op 42 km is de eerste drinkstop in Kombissiri. Tijd voor thee en erge zoete koekjes. Er zijn niet zoveel dorpjes onderweg waar we wat kunnen drinken, dus moeten we stoppen als het kan.

Vlak voor de stop in Kombrissi zien we een reclamebord met Po 105 km. Dan komen we op 145 km ipv 170 km. Dat scheelt wel 1 uur fietsen! Ik wil proberen vandaag helemaal tot Po te fietsen.

Op 70 km is het volgende dorp en tijd voor een frisdrankstop. Ed en Joke zijn beide bij 60 km ingestapt, wegens lichamelijke ongemakken. Ze voelen zich niet fit genoeg om verder te fietsen.

Langs de weg is niet zo heel veel te zien. Wat gehuchtjes met ommuurde huisjes en gebouwtjes.
Onderweg komen we fietsende scholieren tegen. Bij de school passeren we een groepje scholieren en deze gaan vol in de achtervolging. Ze moeten heel hard trappen om ons bij te houden, maar ze houden vol. Ad filmt de achtervolging vanaf zijn rug. Hij kan niet zien wat hij filmt, maar het resultaat is heel leuk geworden.
Ook hier klappen en groeten de kinderen en volwassenen als wij langsfietsen. Dat blijft toch een heel bijzondere gewaarwording.

De lunch is wat sober, kale spaghetti, een banaan en wat drinken is in het plaatsje op 102 km. Nu is het nog 44 km tot Po, door het natuurreservaat waar olifanten leven. Ik voel me goed en fiets verder naar Po.
De olifanten hebben zich goed verstopt, want wij komen ze niet tegen.

Na 143 km zijn we bij het bord Po, maar moeten nog 4 km doorfietsen, heuvel op, om in het stadje te komen. Daar wacht Pascal ons op met koud drinken! Dat gaat er wel in want de laatste kilometers waren toch wel weer warm.
Dan is het nog 1 km fietsen naar het hotel. Dat brengt ons vandaag op 149 km! De grootste afstand die ik ooit heb gefietst.

We hebben een nette kamer met fan en airco. Opnieuw wat drinken, je moet hier zoveel drinken dat je soms niet meer weet wat je wil drinken. Cola, Fanta, thee of koud water?

’s Middags nog even het straatje op en neer gelopen. De kinderen komen net uit school en het is daardoor gezellig druk in en langs de straat.

’s Avonds heel erg lekker gegeten. Salade, vleesspiesjes, kip in saus, rijst en patat. Er is weer meer dan genoeg.

Naar boven

Zaterdag 15 oktober, Po – Ouagadougou 149 km
Vandaag onze laatste fietsdag! Ed, Joke en Marja gaan eerst naar Tiebele met Alessan en wij fietsen naar Ouagadougou over dezelfde weg als gisteren, maar dan in tegengestelde richting.
We fietsen met z’n zessen weg, Everhard, Geerten, Michel, Tanja, Ad en ik. Enige tijd later komt Pascal voorbij gefietst en vormen de mannen een kopgroep en rijden Tanja en ik samen door.

De weg door het reservaat golft op en neer (vals plat!). Ook vandaag zien we geen dieren. De mannen zien nog een paar apen de weg oversteken, maar de olifanten hebben zich weer verstopt.

Na 32 komen we bij een brug die is afgesloten omdat er een vrachtwagen in het water ligt. Met een grote kraan proberen ze de vrachtwagen te bergen, maar of dat gaat lukken betwijfelen we. Ad en Michel staan op ons te wachten en leiden ons over de brug. Inmiddels staan aan beide kanten al auto’s en bussen te wachten. Dit houdt voor ons in dat de volgwagen er ook niet door kan. Een voordeel voor ons is dat we geen achteropkomend verkeer hebben. Dat is wel weer fijn. Tot aan de pauze op 45 km is dit het geval, daarna niet meer. M.a.w. de wegversperring is opgeheven.

In tegenstelling tot voorgaande dagen is Everhard er ook nog bij de pauze. Meestal rijdt hij zijn eigen tempo en zien we hem pas weer in het hotel. Vandaag doet hij het rustig aan!
Na een kop thee en frisdrank stappen we op de fiets  voor de 33 km naar de volgende stop. Ook hier weer thee en frisdrank!
Ik ben niet helemaal fit en vind dat ik genoeg heb gefietst voor vandaag en stap in de volgwagen zodra die komt. Dan kan Ad met Everhard, Geerten, Michel en Tanja meefietsen.

De volgwagen rijdt in een keer door naar het hotel in Ouagadougou. Onderweg stoppen we bij Tonnie, die het druk heeft met theedrinken bij de bevolking! Bas komen we tegen op 11 km voor het hotel en stapt dan alsnog in. Ed neemt zijn fiets over en fietst verder naar het hotel. Dan heeft hij toch nog een stukje gefietst op de laatste fietsdag!
We komen om half een voor de laatste keer aan in het hotel. Fietsen en bagage uitladen en dan rijdt Alessan weer terug om de andere fietsers door de stad te leiden en afstappers op te pikken.

We kunnen op onze kamers, alleen werkt de elektriciteit niet en is ook het water afgesloten! Daar gaat mijn warme douche en gekoelde kamer. Dan maar een duik in het zwembad.

Ad, Tanja, Michel, Geerten en Everhard komen om half twee aan in het hotel. Ze hebben de 149 km in 5,5 uur gefietst, zuivere fietstijd. Ad was na de lunch iets eerder dan de anderen vertrokken, in de veronderstelling dat ze hem zouden inhalen. Bij het begin van de stad hadden ze hem nog niet ingehaald en is hij op ze blijven wachten, want hij wist niet goed hoe hij naar het hotel moest rijden. Heel verstandig, anders was Ad zeker verdwaald. En dat is precis wat Tonnie overkomt.
Ze is vlak voor de stad, bij het onverharde gedeelte, nog door Ad gezien, maar het wordt later en later en nog steeds geen Tonnie!
Alessan rijdt nog eens heen en weer, nog steeds geen Tonnie. Uiteindelijk komt ze om vier uur aan in het hotel. Ze heeft inderdaad een verkeerde afslag genomen en is verdwaald in de stad. De weg naar het ziekenhuis gevraagd en vandaar richting het hotel gereden, maar ook dat ging niet helemaal goed. Uiteindelijk heeft ze iemand gevraagd Alessan te bellen en uit te leggen waar ze is. Alessan spreekt een ontmoetingsplaats af en haalt Tonnie op. Daarna is Tonnie snel in het hotel!
Aan het einde van de middag doet de elektriciteit en dus de airco het weer! Ik ga even een paar uurtjes op bed liggen. Ik heb last van hoofdpijn en m’n buik. Om zeven uur komt alles eruit en is mijn misselijkheid over.

We nemen om zeven uur ’s avonds afscheid van Everhard. Hij is de eerste die vertrekt.
Dit was wel een echte FIETS-vakantie. Met de nadruk op fiets. Voor de toekomstige Tour de France 2012 fietsers, Everhard, Geerten, Michel, Ed en Tanja was dit een goede training. Ze hebben in 11 dagen tussen de 1300 en 1500 km gereden onder soms pittige omstandigheden.
Lady Tonnie heeft ook heel wat kilometers gemaakt. Ik heb 850 km gefietst en Ad ongeveer 1200 km. Ik weetl nu wel zeker dat ik een echte vakantiefietser ben!

Het eten heeft wat vertraging opgelopen, maar is weer erg lekker al eet ik niet mee. Vis en vleesspiesjes met gebakken aardappeltjes, haricoverts en rijst en fruitsalade toe!
We zijn wat eten betreft niets tekort gekomen deze vakantie. Hooguit de lunches onderweg, deze waren wat sober. Het ontbijt en diner waren altijd goed.

Naar boven

Zondag 16 oktober, Ouagadougou
Vandaag is de laatste dag van Exploring Burkina Faso.

Iedereen slaapt uit en zit om half acht aan het ontbijt i.p.v. om zes uur. Dit is de dag van afscheid nemen en de fietsen inpakken. Bas en Marja vertrekken vanavond en Tonnie, Michel, Tanja, Ad en ik vertrekken morgenochtend om 6.25 uur. Dat houdt in dat we om vier uur met de taxi naar het vliegveld gaan! Geerten, Ed en Joke vertrekken morgenavond en nemen de fiets van Frits mee, want deze staat nog in het hotel.

Na het ontbijt pakken we de fietsen in. De dozen waar de fietsen zijn aangekomen staan nog hier, dus het inpakken is niet zo heel veel werk. Voorwiel en pedalen eruit, stuur loshalen en alles vastzetten aan het frame. Beschermingsmateriaal erover heen en dan in de doos schuiven.

Joke, Tonnie, Ad en ik gaan met Alessan mee om een CD van Alpha Blondy te kopen, die Alessan altijd in de wagen draaide. De beoogde winkel is niet open, het is ook hier zondag, maar de kraampjes met kopieën zijn wel open en daar vinden we CD. We nemen er ook een mee voor Tanja en Michel mee.

We hebben nog geen souvenirs en willen bij een galerie een bronzen beeldje voor thuis kopen. Joke en Tonnie zijn daar ook goed geslaagd. Samen met Tanja en Michel nemen we een taxi. We weten dat het niet ver van het hotel is, maar de taxichauffeur weet duidelijk het adres niet te vinden. Hij rijdt eerst helemaal richting de Grand Mosquée om de weg aan mede taxischauffeurs te vragen en moet dan weer een eindje terug om uiteindelijk bij de goede straat te komen. Gelukkig hebben we vooraf een prijs afgesproken!
We zijn de enige toeristen in de galarie. Er staat zoveel dat het lastig is om iets te vinden. Uiteindelijk vind ik een gestileerd vrouwenbeeldje en Ad mag de onderhandeling doen. Dat valt hier niet mee. Er valt weinig te onderhandelen. Net als Ad de koop heeft gesloten zie ik nog een heel mooi beeldje. Iets groter dan het andere beeld. Waarom ik dat eerder niet heb gezien weet ik niet. Dit beeldje kopen we ook. Tanja en Michel hebben ook een mooi beeld gekocht.
Van al dat zoeken zijn we dorstig geworden en gaan eerst iets drinken voor we terug gaan naar het hotel.

De rest van de middag een beetje geluierd en op de kamer gezeten. Het is weer erg warm en er staat geen zuchtje wind.

Vlak voor het diner nemen we afscheid van Bas en Marja.
Bij het diner zijn we nu nog maar met z’n negenen. Pascal heeft hetzelfde besteld als gisteravond. Iedereen vond dat erg lekker. Dit is dan toch echt onze laatste maaltijd samen. Wel raar na veertien dagen zo intensief met elkaar optrekken.
Voor we naar bed gaan nemen we van iedereen afscheid. Vier uur morgenochtend is wel erg vroeg!

Maandag 17 oktober Ouagadougou – Amsterdam
Om half vier loopt de wekker af. Gauw aankleden en de tassen pakken. De chauffeur van het hotel is al op en ook de taxichauffeur is er al. Om vier uur zit alle bagage in de auto en liggen de dozen met fietsen op het dak van de taxi.
Het is nog stil op straat en we zijn al snel bij het vliegveld. Daar is al wel bedrijvigheid. Er gaan meer mensen mee op deze vroege vlucht!

Het inchecken verloopt soepel. De bagage wordt per persoon gewogen en we hoeven niet apart te betalen voor de fietsen! De regels zijn ook overal anders.
Door de douane heen waar we onze exit stempel krijgen en dan wachten tot we het vliegtuig in kunnen. De wachtruimte stelt niets voor en de tax-free winkeltjes zijn ook nog niet open. Dan moeten we ons laatste geld maar besteden aan koffie en thee.

Het vliegtuig vertrekt keurig op tijd en we komen ook volgens planning aan op Casablanca. We hebben zelfs nog even tijd om winkeltjes te kijken voordat we moeten boarden voor de vlucht naar Amsterdam.
Ook deze vlucht vertrekt op tijd en komt om half vijf aan in Amsterdam. Nu afwachten of de bagage ook aankomt. Ik heb alle bagage en fietsen in Ouagadougou het vliegtuig in zien gaan, dus het is in ieder geval in Casablanca aangekomen. En daar zijn de tassen en de fiets van Michel blijven steken. Alleen de fiets van Tanja en de drie dozen met fietsen van Tonnie, Ad en mij komen uit de bagage. En wij zijn de enige waarvan de bagage niet is aangekomen. Alle andere passagiers zijn al weg. Aangifte doen van vermissing en morgenavond bellen of de tassen zijn aangekomen. We hebben dit bijna elke reis.

Peter staat al op ons te wachten en brengt ons naar huis. We zijn weer thuis.

De volgende avond worden onze tassen thuisbezorgd. Dat is ook weer goed afgelopen.