www.sportieve-hobbies.nl

In Fes aangekomen wordt nader kennisgemaakt met de medefietsers en de Nederlandse reisleider Kees.

We worden per taxi naar het Grand Hotel Fes gebracht dat midden in het centrum van de stad licht.

’s-Avonds hebben we onze eerste gemeenschappelijke maaltijd in het hotel. Er zullen er nog veel volgen.

Door reisleider Kees is een Marokkaanse gids georganiseerd en brengen we een bezoek aan de stad Fes. We lopen door allerlei hele smalle kleurrijke straatjes en steegjes, waar geen gemotoriseerd verkeer mogelijk is en het vervoer van goederen per ezel of mankracht gebeurt.

De gids, die goed Engels spreekt, gidst ons door al deze straatjes en vertelt daarbij de interessante wetenswaardigheden.

Na dit bezoek lopen we terug naar ons hotel en brengen ook nog even een bezoek aan Mc Donald!

De stad Fès is de oudste keizerstad van Marokko.
Ze is niet alleen een bekend productiecentrum voor de kunstnijverheid, maar ook de religieuze, intellectuele en artistieke hoofdstad van het land. Deze stad wordt ook wel "het Athene van Afrika" genoemd, deels omdat ze een universiteit heeft die vroeger werd gesticht dan de Sorbonne van Parijs.
Fès werd gesticht door Idriss I in het jaar 789. De stad is onderverdeeld in twee delen:
Fès el- Jedid of het nieuwe Fès en Fès el- Bali, het oude Fès.

Deze ligt achter de grote toegangspoort uit de 13de eeuw.
De poort is aan één zijde versierd met blauwe (de kleur van Fès) geëmailleerde faiencetegels en aan de andere zijde met groene (de kleur van de Islam) tegels.
Doorheen de poort is links de Karaouine moskee te zien en rechts de zaouia van Moulay Idriss II.
De medina is door de Unesco uitgeroepen tot cultureel erfgoed van de mensheid. Je kan er best verdwalen: ze bevat meer dan 1000 doodlopende straatjes!

De smalle straatjes bieden enkel doorgang aan ezels voor het vervoer van goederen. Het geroep van "ballach!" ("opgepast!") is dan ook niet uit de lucht.

Ambachten

In en rond de soek kun je in Fès zéér goed de verschillende artisanale ambachten bekijken:

rechts boven: tapijtweven: hier maakt men zéér fijn geweven en geschoren fluwelen tapijten.

De leerlooierwijk

Dit 'beeld' is zowat overal ter wereld bekend... en toch wordt deze activiteit niet enkel toegepast in Fès! Het doel van leerlooien is om een dierenhuid soepel en bestand tegen bederf te maken.
Het proces verloopt als volgt:

huiden van schapen, geiten, runderen en dromedarissen worden eerst onthaard en ontvleesd

daarna in een kalkbad ontkalt en geweekt (voor de soepelheid) en gepikkeld in water met zwavelzuur of zeezout

dan komt het echte looien in stenen of houten kuipen met natuurlijke of chemische looistoffen en drogen, daarna de zeemlooiing (om de vezels soepeler te maken) in een vette oplossing

dan komt het verven met plantaardige stoffen en een beitsmiddel (om de kleur te fixeren)

Deze medresse is de mooiste van Fès, ondanks zijn kleine afmetingen. Ze is gebouwd in de 14de eeuw. De open binnenplaats is omgeven door prachtig gesculpteerd cederhouten afdak en vensters, de wanden en zuilen uit marmer en albast zijn rijkelijk versierd met kalligrafisch en geometrische motieven met onderaan de mozaïek tegels.

De moskee (verboden voor niet- moslims!) is ingewijd in 933 als vrijdagmoskee en verder afgewerkt in 1135. Veertien deuren leiden naar de gebedsruimte, die uit zestien schepen bestaat. Het dak rust op 270 zuilen! Op de grote binnenplaats met een bron en groot waterbekken voor de rituele wassing staan twee paviljoenen met marmeren zuilen. Deze zijn een imitatie van het Alhambra van Granada. Bovendien is hier het oudste centrum voor religieus onderwijs gevestigd. Het is een van de grootste van de maghreb.

De moderne (nieuwe) stad is gebouwd tijdens het protectoraat. Ze is gebouwd met een regelmatig stratenplan, maar mist elke charme.
Hier bevindt zich het koninklijk paleis (Dar el- Makhzen). Het is niet voor het publiek toegankelijk en diende vroeger als paleis van de sultan en voor zijn troepen.
Ook de mellach bevindt zich hier die overigens de grootste is van Marokko.

Transfer per taxi naar Ain Leuh (100 km). Hier worden de fietsen verdeeld en klaargemaakt voor de komende 14 dagen. De bagage wordt in de begeleidende vrachtwagen geplaatst en er is ook een jeep bij als bezemwagen. De bestuurder van de jeep, Said, is tevens de Marokkaanse begeleider van onze fietstocht.

Vanaf Ain Leuh fietsen we in 5 dagen door de Midden Atlas, via Aquelmam Azezga, Boumia, Tounfite Tirhist naar het Lac Tizli. Dit is ongeveer 305 km.

Er moet veel geklommen en gedaald worden. De eerste dagen nog asfalt, daarna worden de wegen wat meer Marokkaans. De uitzichten zijn heel mooi.

We overnachten in tenten, die door de Marokkaanse begeleiders opgezet en afgebroken worden. Het ontbijt, de lunch en het diner worden eveneens door hen verzorgd. Het eten is vitaminerijk en voedzaam.

Het ontbijt vindt plaats omstreeks 08.00 uur. Daarna stappen we op de fiets tot plm. 13.00 – 13.30 uur en pauzeren onderweg voor de lunch. ‘s-Avonds krijgen we eerst harira soep, gevolgd door de rest van de maaltijd. Na het eten koffie en/of thee.

Voor het wassen en douchen wordt een provisorische douchecabine gebouwd of gebruik gemaakt van de ter plaatse aanwezige beekjes, bronnen of watervallen. Hetzelfde geldt voor het toilet, provisorisch of de natuur.

In Lac Tizli slapen we voor het eerst in een stenen gebouw. Het is de woning van onze Marokkaanse begeleider Said. We kunnen warm douchen, hetgeen na 5 dagen fietsen wel weer eens lekker is.

Hier is tevens onze eerste rustdag. We gebruiken deze dag om onze fietskleding te wassen, wederom in een plaatselijk beekje. We worden daarbij geholpen door een aantal Marokkaanse vrouwen die ook aan het wassen zijn. Ondanks de taalproblemen hebben we grote pret.

Vanaf Lac Tizli fietsen we in 4 dagen door de Hoge Atlas naar Qla Mgouna, ongeveer 240 km. Asfalt bestaat hier niet. We bivakkeren op de hoogvlaktes, meestal in de buurt van een beekje of bron.

Qla Mgouna is onze laatste fietsbestemming. Een zware fietsdag met een aantal heftige klimmen, waarvan een van 6 kilometer. Op de top van de berg aangekomen begint de lange afdaling over hobbelige wegen. Heel voorzichtig en rustig naar beneden. Dit is soms nog zwaarder dan het klimmen.

Ook hier slapen we weer in een stenen gebouw (gite). En ook hier kunnen we ons weer op een “normale” manier opfrissen. De fietsen worden schoongemaakt en ingepakt.

Transfer per busje naar Marrakech. Deze reis duurt ongeveer 8 uur. Onderweg stoppen we voor koffie en een lunch.

In Marrakech verblijven we in Hotel Ali, dat midden in het centrum van de oude stad vlakbij het Jemaa-El-Fna plein licht.

Na diverse heersers die de stad heeft gekend, met o.a. Yacoub el- Mansour, was het Mohammed III die in 1750 opdracht gaf alle heiligdommen, moskeeën, poorten, kasba's en medressen in heel Marokko te restaureren, die geheel of gedeeltelijk waren verwoest.
Marrakech bleef 25 jaar lang de Alaouïten hoofdstad van Marokko.
In 1873 werd Moulay Hassan de sultan van Marrakech.
In 1912 verloor, onder Frans protectoraat en door toedoen van generaal Lyautey, Marrakech definitief de status van hoofdstad van Marokko.
De indrukwekkende, uit leemmortel en kalk bestaande vestingmuren met een lengte van 10 km, dateren uit de 12de eeuw en werden voltooid in de 18de eeuw. De muren zijn 8 tot 10 m hoog en omvatten tientallen poorten in Spaans- Moorse stijl.

De soek

Marrakech was een pleisterplaats voor de karavanen op hun reisroute naar de Sahara.
Vandaar dat de eerste soeks per gilde geordend waren opgesteld.
Heden zijn deze niet meer van elkaar te onderscheiden en vanaf het Jemaa- el- Fna plein begint dan ook de wirwar van straatjes, vaak overdekt met oa. riet ter bescherming tegen de zon.
Van zowat alle artisanale ambachten zijn hier producten te koop... de 'ijzerbewerking' laat u ter plaatse hun vaardigheden bewonderen!

Jemaa-El-Fna plein

Van oudsher was dit plein dé plaats waar boeren en kooplui uit de Sous, de hoge Atlas en het diepe zuiden elkaar ontmoeten.
's Morgens zijn hier fruit- en specerijen handelaren te vinden.
In de namiddag nemen dansers, muzikanten, slangenbezweerders, apentemmers en verhalenvertellers het plein in bezit. Deze trekken een halqa, een denkbeeldige, door een heilige gezegende cirkel, waarbinnen zij hun optreden verzorgen.
's Avonds zijn er de talrijke verlichtte eettentjes...

Koutoubia moskee

Een van de grootste moskeeën, en tevens dienst doende als koranschool, van Marokko.
Ze is het symbool van de Berberstad.
De 77 m hoge minaret is opgetrokken uit roze steen en werd voltooid onder sultan Yacoub el- Mansour in 1199.
Kenmerkend is de juiste verhouding van de minaret: een breedte/hoogte verhouding van 1/5.
Vier koperen bollen, ook in sterk geometrische verhoudingen, bekronen de lichtkoepel.
De onderste is klein en vanaf de grond niet te zien. De tweede heeft een diameter van 2 m. De derde en vierde zijn respectievelijk de helft en driekwart kleiner dan de tweede.
Volgens de legende zouden de bollen van puur goud zijn, gemaakt uit de sieraden van de echtgenote van Yacoub el- Mansour. Dit als boetedoening omdat zij het vasten tijdens de ramadan drie uur had onderbroken...
Voorheen was in 1147 hier reeds een moskee gebouwd, maar deze werd afgebroken... omdat zijn qibla foutief was.
Rechts van de huidige moskee zijn de oude fundamenten nog te zien.

15 mei

Marrakech - Casablanca – Schiphol

Heel vroeg opstaan. Met een taxibusje naar de luchthaven. Het was heel druk, waardoor we ons moesten haasten om op tijd te zijn. Hetzelfde gold in Casablanca. Het gaat hier toch anders dan op Schiphol, waar we na aankomst snel onze bagage hadden gevonden en afscheid namen van de groep met de belofte de foto’s uit te wisselen.

Het was een geweldige indrukwekkende vakantie. Marokko is een heel mooi land om te fietsen. De foto’s kunnen slechts een klein deel van de indrukken die wij hebben opgedaan weergeven.

Harira is een soep die ondermeer tijdens de Ramadan wordt gegeten. Maar ook, in een dunnere variant, als ontbijt. De beste harira eet je op de hoek van de straat in de medina van Marrakech, opgediend in een stenen kom met een diepe houten lepel. Maar probeert u het zelf eens, mislukken kan bijna niet!

100 gram kikkererwten (uit blik)
100 gram linzen
450 gram lamsvlees in blokjes
1 grote rode ui
2 tl kurkuma
1 tl kaneel
½ tl gemberpoeder
½ tl saffraan
½ tl paprikapoeder
50 gram boter
100 gram rijst
2 el gehakte verse koriander
4 el gehakte verse peterselie
1 el verse gehakte munt
4 gehakte ontvelde tomaten
peper en zout
partjes citroen

Doe het lamsvlees, ui, kurkuma, kaneel, gember, saffraan en paprikapoeder in een grote pan en schenk er 1,5 liter water bij. Breng aan de kook, schuim af en roer de helft van de boer erdoor. Zet de warmtebron laag, leg het deksel op de pan en laat de soep 90 minuten trekken. Bereid intussen de rijst.
Voeg linzen en kikkererwten aan de soep toe en laat zachtjes koken tot linzen zacht zijn. Voeg rijst, tomaten, koriander, peterselie, munt en rest van boter aan soep toe. Laat de soep nog 5 minuten zachtjes koken. Proef en breng zonodig op smaak met peper en zout. Serveer met een partje citroen.